Raymond Kouwenberg: ‘Ondernemers, overheid en onderwijs moeten zich vaker en beter in elkaar verdiepen’

Talent benutten, aantrekken, behouden en ontwikkelen vormen de pijlers van West-Brabant werkt met Talent (WBWMT). Het doel: door innovatie en samenwerking het werkveld veranderen. In interviews met arbeidsmarktexperts kijken we met hen naar het veranderende werkveld en arbeidsmarkt. In dit deel Raymond Kouwenberg, voorzitter voor de regio Breda bij werkgeversorganisatie VNO-NCW en zelf ondernemer. Ook is hij bestuurslid van het bestuur Regionaal Werkbedrijf. 

Hoe kijkt u als ondernemer en werkgever naar de huidige situatie op de arbeidsmarkt?

“De uitdagingen hebben meerdere kanten. Enerzijds pleit ik voor een betere samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers. Ambtenaren en bestuurders weten vaak niet goed hoe het bedrijfsleven werkt en wat voor risico’s ondernemers nemen. Of wat allerlei maatschappelijke veranderingen van ze vragen. De meeste ondernemers zijn daarentegen niet bezig met beleidsstukken van de overheid. Ze willen vooral ondernemen en met hun bedrijf bezig zijn. Ik vind het belangrijk, mede vanuit mijn rol bij VNO-NCW Brabant-Zeeland, dat ondernemers ook buiten hun wereldje kijken. Ben je als aannemer alleen met je eigen bedrijf bezig en niet met veranderingen op de arbeidsmarkt in de bouwsector, de politiek of in de techniek, dan ontwikkel je je als werkgever en als bedrijf ook niet verder.”

U bent een groot voorvechter voor het lokale midden- en klein bedrijf (mkb). Waarom?

“Grotere bedrijven hebben meestal een eigen HR-afdeling. Met genoeg ruimte en middelen op hun personeel op te leiden en of cursussen te laten volgen. Zo gaat het ontwikkelen of behouden van talent makkelijker. Het mkb heeft de vaak de tijd en kennis vaak niet en moet het er allemaal zelf bij doen. Wat het mkb wel heeft, is de belangrijke bindfactor met lokale gemeenschappen. Niet zelden zijn mkb-bedrijven sponsor van verenigingen en hebben ze korte lijntjes om nieuwe werknemers te vinden. Voor de ondernemers bij deze bedrijven schuilt het gevaar erin om hun personeel en zichzelf geen ontwikkelmogelijkheden, zoals bij- of omscholing, te bieden. Als je als ondernemer stil blijft staan word je langs alle kanten ingehaald.”

Is dat volgens u dan ook reden voor de krapte op de arbeidsmarkt? Er wordt weleens gezegd dat de maatschappij deze problemen al lang geleden aan zag komen. 

“Dat klopt. De krapte was al langer gaande, maar na de coronaperiode werden deze uitdagingen versneld en beter zichtbaar. Ik denk dat de tekorten mede ontstaan door andere maatschappelijke factoren. Denk aan vergroening, vergrijzing en dat mensen hun tijd anders willen indelen. Met name jongeren leven niet meer om te werken. Ze kiezen voor kwaliteit en vrije tijd. Dit zie je vooral terug bij generatie Z, jongeren die ongeveer tussen 1995 en 2010 zijn geboren. Daarnaast is er nog altijd een grote groep mensen die niet in beeld is. Zij werken niet of nemen op een andere manier deel aan de maatschappij. En niet te vergeten: in de basis loont werken simpelweg niet meer. Meer uren werken wordt zwaar belast, ook vervallen diverse toeslagen en belastingvoordelen.” 

Wat valt u op als u specifiek naar West-Brabant kijkt?

“Het valt me op dat werkgevers niet goed vertegenwoordigd zijn in West-Brabantse overheidsorganen. Er zijn er maar weinig werkgevers of ondernemers die bijvoorbeeld gemeenteraadslid zijn of een bestuursfunctie bekleden. Dat moet echt veranderen wil je kunnen spreken over een goede samenwerking tussen overheid, onderwijs en het bedrijfsleven, zoals dat bij Brainport in Eindhoven wel het geval is. Betrek als gemeente die ondernemer er beter bij. Want de afgelopen jaren heeft Den Haag steeds meer collectieve verantwoording op het bordje van de werkgever geduwd. Denk aan de transitievergoedingen bij ontslag, Co2-belasting of verplichte flexcontracten. Het wordt werkgevers niet bepaald makkelijker gemaakt. Terwijl er in 2022 in de Troonrede nog door koning Willem-Alexander is gezegd dat werkgeverschap óók moet lonen. Daarnaast wil Commissie Regulering van Werk (Commissie-Borstlap) dat het werkgeverschap aantrekkelijker wordt. Ik zie het in de politiek alleen nog niet terug. Dus hierbij ook een oproep aan werkgevers om actiever deel te nemen in de politiek en van zich te laten horen.”

Helpen projecten zoals die van West-Brabant werkt met Talent dan om verandering op gang te krijgen?

“Absoluut. Alleen al door verbonden te zijn in een bestuur regionaal werkbedrijf, waardoor je met partners uit overheid en onderwijsinstellingen in contact komt. Daarnaast stimuleren we de samenwerking tussen deze drie partijen in de projecten. De projecten zetten daarmee de samenleving in beweging om iets concreets te bieden tegen de krapte. Om voor de deelnemende werkgevers te spreken: die krijgen handvatten en mogelijkheden om het talent in hun organisatie juist beter aan te trekken of op een andere manier te benutten. Noodzakelijke ontwikkelingen voor bedrijven en organisaties, vind ik.”

Meer informatie 

West-Brabant werkt met Talent stimuleert een leven lang ontwikkelen en het behouden van talent op de arbeidsmarkt. Het is een initiatief van het Bestuur Regionaal Werkbedrijf West-Brabant en wordt gecoördineerd door Regio West-Brabant. De provincie Noord-Brabant maakt draagt financieel bij. Meer weten over de andere projecten van West-Brabant werkt met Talent? Bekijk dan onze pagina met alle projecten van West-Brabant werkt met Talent.